[ Pobierz całość w formacie PDF ]
informacji, które chcesz zapamiętać, zawierają tylko pewne wskazówki. Jednym
z przykładów mogą być notatki z wykładów. Choć najlepsze notatki zawierają
kluczowe zagadnienia i fakty, to i tak, ucząc się, musisz zadawać sobie pytania
sprawdzające, aby uzupełnić wszystkie szczegóły. Inne pomoce pamięciowe
to terminarze, elektroniczne organizery oraz programy komputerowe (na przy-
kład Microsoft Outlook).
Pomoce pamięciowe są szczególnie przydatne do zapamiętywania ważnych
momentów w Twoim życiu. Trudność polega na tym, że musisz zapamiętać
zdarzenia, które miały miejsce w długich odstępach czasu. Dobrze wybrana
pomoc pamięciowa, jak na przykład zapiski w dzienniku, fotografie i nagrania
wideo, może stać się punktem zaczepienia, który wyciąga z pamięci wszystkie
związane z nim szczegóły (kiczowatych pamiątek nie polecam).
Wskazówka
Wiele osób myśli, że codzienne pisanie dzienników jest zbyt wielkim obciążeniem. Jednak
zamiast pełnego wpisu do dziennika można zapisać w nim tylko punkty zaczepienia.
Dobrą metodą jest stworzenie list tematycznych takich jak zabawne powiedzonka
przedszkolaka, najsmaczniejsze dania w restauracjach, ostatnio przeczytane książki
itd. Prowadzenie takich zapisków jest łatwe, a krótkie hasła są często wystarczającym
bodzcem do przywołania w pamięci pełnego obrazu.
Jedynym skutkiem ubocznym stosowania pomocy pamięciowej (szczególnie
zdjęć i filmów wideo) jest fakt, że wraz z upływem czasu wspomnienie zareje-
strowane jest wzmacniane, a informacje, które są, popadają w zapomnienie.
Wyobraz sobie, że robisz zdjęcia podczas trzytygodniowej wycieczki po Syberii.
Podczas pobytu w Jekaterynburgu zamarza Ci aparat. Kiedy w ciągu następ-
nych lat wyciągasz zdjęcia, opisujesz je rodzinie, przekładasz w albumie i tak
dalej, powracasz do wspomnień syberyjskich. Jednak nie dzieje się tak, jeżeli
chodzi o dni spędzone w Jekaterynburgu. Z czasem coraz gorzej pamiętasz
tę część swojej wycieczki. Tak samo zapamiętujesz widoki i czynności, które
sfotografowałeś, i zapominasz te pominięte w Twojej dokumentacji.
Pamięć
Uwaga
Czasem dzieje się tak, że stare zdjęcie lub wpis w dzienniku przywołuje dawno
zapomniane wspomnienie. W takim wypadku Twój mózg będzie musiał ponownie
wyobrazić sobie pewne doświadczenia, ale będzie również w stanie odtworzyć pewne
autentyczne, choć niezarejestrowane szczegóły. Nasuwa się tutaj trochę frustrujący
wniosek, że nasz mózg przechowuje całe oceany informacji, do których nie mamy
dostępu. Większość z nich nigdy nie pojawi się w Twojej świadomości, jeśli nie znajdzie
się odpowiednia pomoc, która je wydobędzie.
Sztuczki
Czasem jest tak, że najprostsza sztuczka zdecyduje o tym, czy sobie o czymś
w porę przypomnisz, czy nie. Oto kilka sztuczek, które zwiększą Twoje szanse
na zapamiętanie informacji:
" Mów głośno. Jeśli wiesz, że musisz coś zrobić i możesz o tym zapomnieć
(na przykład odłożyć klucze do skrzynki), powiedz głośno: Odkładam klu-
cze do skrzynki . Skutkiem ubocznym są uśmiechy na ustach osób, które
są blisko Ciebie, więc zapewne zastanowisz się dwa razy, zanim powiesz
coś głupiego.
" Umieszczaj przypomnienia w miejscach, w których ich nie przeoczysz.
Musisz zanieść listy na pocztę? Nie wrzucaj ich tak po prostu do torby,
bo na pewno o nich zapomnisz. Włóż jeden z nich do buta, a na pewno,
wychodząc z domu, przypomnisz sobie, co masz zrobić. Boisz się, że znowu
zapomnisz swojej misternie przygotowanej kanapki do pracy? Przyklej
na drzwiach wyjściowych karteczkę samoprzylepną. Jest to ostatnie miejsce,
na które patrzysz, kiedy wychodzisz z domu.
" Stosuj dziwaczne sztuczki. Na przykład czy wiesz, że jest sposób na zapa-
miętanie, czy miesiąc ma trzydzieści czy trzydzieści jeden dni? Wykorzystu-
jesz w tym celu kostki dłoni. Zaczynasz od palca wskazującego (znajduje
się zaraz za kciukiem) i zmierzasz w kierunku małego palca. Po drodze
na każdej kostce oraz w każdym dołku między kostkami umieszczasz kolej-
no miesiące. Kiedy dotrzesz do małego palca (lipiec), znowu wracasz
do palca wskazującego. Każdy miesiąc znajdujący się na kostce jest długi
(trzydzieści jeden dni), a każdy miesiąc w dołku jest krótki (trzydzieści dni za
wyjątkiem lutego, który ma dwadzieścia osiem lub dwadzieścia dziewięć
dni).
" Słuchaj muzyki. Muzyka pomaga niektórym ludziom bardziej niż innym.
Podobno całe matematyczne dowody powstały przy dzwiękach popu-
larnych przebojów. Zapewne właśnie podczas śpiewania Britney Spears
najlepiej rozumie zagadnienia analizy matematycznej.
Rozdział 5
" Kiedy wszystko zawodzi, noś ze sobą papier (lub elektroniczny orga-
nizer). W końcu czy naprawdę chcesz chodzić cały dzień, mając w głowie
cudaczny obraz anioła jedzącego brokuła, bo zaparkowałeś samochód
w sektorze AJB?
Skuteczna nauka
Zapamiętywanie to tylko część procesu uczenia się. Podczas gdy zapamię-
tywanie to jasno określona czynność, to uczenie się jest zadaniem znacznie
bardziej wyrafinowanym. Zależy ono od nieuchwytnych czynników takich jak
osobiste doświadczenie, osobowość nauczyciela, zainteresowania i wyczucie,
kiedy słuchać, a kiedy zadawać denerwujące pytania.
Na podstawie wiedzy zdobytej w tym rozdziale oraz w poprzednich możemy
określić, które strategie pomagają w nauce (a które są skazane na porażkę).
Oto krótka lista podsumowująca kilka dziesięcioleci badań:
" Stosuj różnorodne metody. Większość ludzi posiada jakąś ulubioną meto-
dę uczenia się. Niektórzy wolą słuchać nowych informacji i je zapisywać,
innym pomagają wrażenia wzrokowe i wyobraznia. Jeszcze inni uczą się
najlepiej, kiedy stosują teorię w praktyce. Jeśli jesteś uczniem, zdecyduj,
jaka metoda najbardziej Ci odpowiada, i zgodnie z tym planuj swoją naukę
(nie naśladuj zwyczajów innych osób). Jeśli jesteś nauczycielem, używaj
na lekcjach różnorodnych materiałów i ćwiczeń, które angażują uczniów
na różne sposoby.
" Nauka wymaga zaangażowania. Badania dowodzą, że uczenie się podczas
snu (wątpliwa praktyka słuchania nagrań podczas drzemki) to niewypał.
Jedynym sposobem przyswajania informacji jest koncentrowanie się
na nich. Najlepszą metodą skupiania uwagi jest zadawanie pytań. Jeśli jesteś
nauczycielem, stosuj niesławną technikę kilkakrotnego powtarzania pytań.
Zadawaj swoim uczniom pytania otwarte (takie, na które nie odpowiada
się prostym tak lub nie). Będą w ten sposób stale uważać oraz zadawać
własne pytania.
" Powtarzaj wiedzę. Przyswojenie sobie nowych wiadomości następuje
[ Pobierz całość w formacie PDF ]